Gasık

Gâsik, zifiri karanlık gece demektir. "Ğask" Gece karanlığının ilk vakitleridir. Gece karardığında "Ğasaqa’lleyl" denir. Şâir şöyle der:

Bu gece, iyice karardı. Üzüntü ve uykusuzluktan rahatsız oldum.[1]

Gâsık kelimesinin masdarı olan "gassâk" veya "gusûk" veyahut "gaseken", şiddetli karanlık, dolgunluk, akmak, dö­külmek, soğukluk ve kokarlık manalarıyla ilişkilidir. Hepsinin ortak noktası, dolmak, akmak, dökülmek manalarından birisidir. Gecenin karanlığının hücum edip dolarak pek karanlık olmasına masdar olarak "gasak", "gusuk", "gasakan" denildiği gibi koyu ka­ranlığa da "gasak" denilir.

Bu itibarla "gasak" "felak"a yakınlaştırılır ve "mînel ğasakı ilel felak", "gasaktan felaka ka­dar" denilir ki, gecenin kararma­sından sabahın aydınlığına kadar demektir. Buğday içindeki taracaya da "gasak" denir. Gözün dumanlanıp seçememesine veya yaşarıp sulanmasına, göz kararma­sına gasakan veya gusuk denilir. Aynı şekilde, yaradan sarı su ak­masına, buluttan yağmur çisele­mesine, memeden süt dökülme­sine veya herhangi bir şeyin mut­laka insibab/dökülme/akma su­retiyle dökülmesine de "gasakan" denilir. İçilemeyecek derecede soğuk ve kötü kokulu olan içki veya suya da "gasak" veya "gassâk" denilir.

Gâsık ise, asıl iştikakına rağ­men, gasak yapan, gasaken eden yahut gasaklı manasına ism-i fail olup, dolan, kararan, karanlık eden, akan, dökülen, domlu, posarık, soğuk olan manalarına ge­lir. Gassâk: Yaradan akan sarı su, irin, cerahat akıntısı yahut şarap gibi kaynak olan içeceğin zıddı, içilmez derecede soğuk ve çirkin kokulu içki demektir. Keşşaf’a gö­re kara yılan sokmasına ğâsık de­nir.


16.02.2009 tarihinden beri 3449 defa okundu. Son takip: 23.03.2024 - 01:31