Mesânî

Mesânî, içinde hikmetler, öğütler ve misaller tekrarlanmış olan.

Mesânî[189], "mesnâ" ve­ya "mesnat"nın çoğuludur. Kap­samlı bir anlam sahasına sahiptir. Tesniye ve istisna maddesi olan "mesna"dan da "sena"dan da tü­remiş olabilir. Bükülerek, katlana­rak, kıvrılarak, tekrar edilerek ikilenen veya başka bir şey eklene­rek kuvvetlendirilen ya da çeşit­lendirilen herhangi bir şeye "mes­nâ" denilir.

İkişer, ikili tekrarlanmış, bükülü, sağlamlaştırılmış, kuvvetli, çifteli, büklüm, büklümlü, bük­lüm yeri, kat, katlı, kıvrım, kıv­rımlı, kıvrak, cilveli manalarına gelir. Bu suretle herhangi bir şeyin gücüne, katlarına, kıvrımlarına "mesani" denilir.

Hayvanın diz ve dirseklerine "mesanii dabbe", bir vadinin büküntülerine, çıkıntılarına "mesâni'1-vadi", müzikte ikinci tele ve­ya çifte tellilere "mesânî" denir. "Mesna'leyadi" de hediye ve ba­ğışı tekrarlamak demektir.

İbni Cerîr'in İbni Abbas'tan naklettiğine göre, "mesânî"de müstesnalık anlamı da vardır. Zi­ra istisna da "saniye"den türemiş­tir. Bükülmüş ipe veya ipliğe "mesnat" denildiği gibi, döndür­me ve tekrarlama anlamıyla coş­kunluk ve şakımaya veya ikişerli anlamıyla "mesnevi" dediğimiz tertibe de "mesnat" denilir.

Bir de "isna"dan "mim"in ötresi ile "müsna"nın çoğulu olabi­lir. Övme yeri anlamına gelir. Zümer: 39/23'te buyurulduğu gibi Kur'ân'a da "mesânî" adı veril­miştir.

"Seb'an mine'l-mesâni" ise, mesânî diye adlandırılan şeyler türünden itibar kazanmış, ben­zersiz yedi şey demektir.[190]


16.02.2009 tarihinden beri 2701 defa okundu. Son takip: 28.03.2024 - 10:24