Cibrîl-Cebrail

Cibril[74], "cibr" ve "il" kelimelerinin birleşmesiyle oluş­muş İbranice bir kelimedir. Pey­gamberimize vahiy getiren mele­ğin ismidir. Rivayete göre, İbranice'de "Abdullah" gibi ve aynı manaya gelen bir izafet terkibidir. Arap­ça'da ise "Ba'lebek gibi karışık terkiplere benzer bir tarzda kul­lanılmıştır. "Alemiyet" ve "ucme/acem" gibi iki nedenle gayri münsariftir. Araplar bunu sekiz farklı şekilde telaffuz etmişlerdir. Meşhur olmuş dördü şunlardır: 1- Selsebîl vezninde "Cebrâîl" şeklinde, Hamza ve Kisaî kıra­atleri, 2- "Cebreil" şeklinde Ebû Bekr Şube rivayetiyle, Âsim kıra­ati, 3- "Cebril" şeklinde, İbni Ke­sir kıraati, 4- "Cibril" şeklinde, cimin kesri ile diğer altı imam kıraati. Hicaz lügatidir. Bizim kıraatimiz de budur. Diğer dört kıraatta, "Cebraiyl", "Cebrail", "Cebral" ve "Cebrin" şeklindedir. Arapça'nın dışındaki bazı dillerde, "Gabriyel", "Gabraiyl", "Gabril" gibi isimler de "cim" harfinin Mısır lehçesiyle okunma­sından başka bir şey değildir. Kelimenin kök anlamı üzeri­ne çeşitli görüşler vardır. İbrani­ce'de "cebr", "abd" (kul, köle) an­lamına, "il" de ilah ve Allah anla­mına geldiğinden, "Cebrail" de "Abdullah" (Allah'ın kulu) de­mek olur. Ancak bazı müfessirler bu kelimenin "ceberutu Allah" (Allah'ın ceberutu) manasına gel­diğini söylemişlerdir. Kelimenin, Arapça "cebr" ke­limesi ile açıkça bir ilgisi vardır. Buna göre, Cibril, hiçbir gücün kendini engellemesinin mümkün olmadığı, gerek ilmî, gerek amelî, her yönüyle kaiyyet, zaruret, ke­sinlik, kaçınılmazlığın sabit oldu­ğu, her meleğin, her ruhun her kuvvetin üstünde bulunan bir melek anlamına gelmektedir. Vahiy olayı da böylece İlmî kesinlik ifade etmektedir. Şüphe ve tereddütlere, beşerin çaba ve iradesiyle elde edilen bilgilerde olduğu gibi zan ve ihtimallere yer bırakmayan bir bilgi olduğundan, vahiy vasıtası olan meleğin bu isimle anılması, aynı zamanda onun görevini de tarif etmek olur. Buna ruh, ruhullah, emin ruh ve Rûhu'l-Kudüs denilmesi bu ma­nayı teyid etmektedir. [75]


16.02.2009 tarihinden beri 6298 defa okundu. Son takip: 21.11.2024 - 09:31