Nahr/Venhar
Nahr ve venhar (108/2) kelimeleri, kesmek, boğazlamak anlamının yanı sıra, göğsünü kıbleye çevirmek, göğüs germek anlamlarına da gelir. "Venhar" kelimesi "nahır"dan türemedir. Nahır kelimesi de masdar ve isim olarak kullanılır. İsim olan "nahır", göğsün boyun tarafına gelen boğaz çukuruna doğru gerdanlık yerine denir. Masdar olan nahır ise, Râgıb ve diğer bazı dilcilerin açıklamasına göre, nahre isabet ettirmek, yani vurmak, dokunmak, boğaz çukuruna bıçak sokmak suretiyle nahra rastlamak demektir. Deve öncelikle buradan kesildiği için devenin boğazlanması ile ilgili olarak meşhur olmuştur. Bunda mutlaka kesmek (zebh etmek) manası vardır. İntihar da buradan alınmıştır. Mâide Sûresi'nde geçtiği üzere "zebh", (boğazlama) "lebbe" denilen yerden (çene altı) kesmekle de olur. "Venhar" emri de bu masdar olan nahirdendir. Açık olan boğazlama anlamıdır. "Nahr" ve "zebh" ille de kurban için olması gerekmez. Ancak Kevser Sûresi'ndeki kullanımında neyin nahr edileceği belirtilmemiştir. Arapların örfünde "nahır" deve kesmek olarak meşhur olduğu ve Hacc: 22/36'da "büdün" (develer) ifadesi kullanıldığı için, müfessirlerin çoğunluğu bunu boğazlamak olarak almışlar ve "venhari'1-büdne" (develeri kes) diye takdir ve tefsir etmişlerdir. Ancak bu kelime ile ilgili farklı anlamların olduğu da ifade edilmiştir. İbni Ebî Hatim'in rivayetine göre, Ebu'l-Ahvas, "venhar" emrinin "göğsünü kıbleye çevir" manasına, istikbali kıble ile emrolunduğunu söylemiştir. Ferra da bu görüştedir. Ferra, "Menâzilehum tetenâheru" (menzilleri, durakları, mekanları karşı karşıya olur) ifadesinde olduğu gibi karşı karşıya olmak manasına gelir, demiştir. Şu beyit de bu anlamdadır; "Ey Ebâ Hakem! Sen Mucâlid'in amcası ve ehli mütenâhur'un efendisi misin?" Yani, nahir nahire, göğüs göğüse karşılıklı dere ahalisinin (Mekke ahalisinin) efendisi misin? "El-ebtehi'1-mütenâhir" göğüs göğüse karşılıklı dere demektir. Bu manadan "nahr" kıbleye yönelmek manasını ifade eder. Tenahur; sözlükte intihar etmek, boğazlaşmak, manasına geldiği gibi göğse isabet ettirmek, göğüs göğüse karşılamak manasından mecaz olarak, evlerin ve derelerin karşılaşması gibi mutlak karşılık/tekabül manasına da gelir. Tenâhur'un bu anlamından göğüs göğüse cihadı anlamak da mümkündür. Ancak müfessirlerin çoğu "venhar"ı kurban kesmek olarak tefsir etmişlerdir.[2]
16.02.2009 tarihinden beri 26934 defa okundu. Son takip: 21.11.2024 - 09:25
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.