Nesh
Nesih, sözlükte, değiştirmek (tebdil etmek), yani bir şeyin yerine başkasını geçirmek demektir. Nitekim Nahl: 16/111. ayetinde nesih, değiştirme/tebdil olarak ifade edilmiştir. Bu mana ile, bazen o şeyin kendisine itibar edilir ki buna izale, iptal ve ilgi denilir. "Güneş gölgeyi nesh etti" demek, güneş gölgenin yerine geçti demektir. Buna izale ve iptal etti denilir. Hacc: 22/52 ayette "nesh" bu anlamdadır. Bazen o şeyin yerinde itibar edilir ki, nitekim "nesahtü'1-kitab", kitabı istinsah eyledim, kitaptakini bir başkasına geçirdim, demektir. Yazıda nesih, mirasta münâsahe (varisin kendisine kalan mirası olmadan ölmesi) ruhlarda tenasüh tabirleri de bu anlamdadır. Casiye: 45/29 ayetindeki nash da bu anlamdadır. Sözlük açısından nesih; izale ve nakil manalarında müştereken kullanılır ise de her iki mananın esası da tebdil demektir. Şer'î istilahda nesih; herhangi bir şer'î hükmün tersine so adan diğer bîr şer'î delilin delalet etmesidir ki, önceki hükmü ortadan kaldırıp değiştirmek demektir. [114] Ne-sa-ha fi'il kökünden gelir. Sözcük anlamı "yok etmek, gidermek, değiştirmek'"[115] gibi manalar taşır. Esasında "nesh" Arapların şu sözlerinden alınmıştır: "Güneş gölgeyi giderdi", "Rüzgar izleri gidererek onları sildi yok etti."[116] Nesh'in ıstılah manası da, bir nassın hükmünü, daha so a gelen bir nasla kaldırmaktır. Başka bir deyimle, şer'i bir hükmün, başka bir şer'i delille kaldırılması veya daha önceki tarihli bir nassın hükmünü, daha so aki tarihli bir nass ile değiştirmektir.[117] Nahl sûresi, 101. âyette ise "nesh" tebdil (değiştirmek) anlamında kullanılmıştır. Mealen şöyle buyrulmaktadır: "Biz, bir âyeti diğer bir âyetin yerine nesh ederek getirdiğimiz zaman, dediler ki; "Sen ancak bir iftiracısın.'' Netice olarak diyebiliriz ki Kur'ân'ın bu kelimeye kazandırdığı yukarıdaki anlam, câhiliye döneminde bilinmemiştir.[118]
16.02.2009 tarihinden beri 3202 defa okundu. Son takip: 18.11.2024 - 07:44
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.