Nûr

Işığın gözümüze teması anın­da iç alemle dış dünyanın karşı­laşmasında parlayan ve yayıldığı nesnelerin görüntüsünü ortaya çı­karan saf ve latif tecellisine "nûr" denir. Nûr[155], ışığın özel bir görüntüsü olması hasebiyle ışık­tan farklı olsa da bazan ona karşı­lık olarak kullanılır. O halde nûr, güzel bir tecelli ayeti olan latif/ince bir ışık tecellisidir. Bu nedenle sürekli olarak övgü amacıyla kullanılır. Karanlı­ğın karşıtı olan nûr, Râgıb'ın de­diği gibi ışık kavramından daha kapsamlıdır. Işığa, ışığın kırılma­sına, yansımasına nûr dendiği gi­bi, gerek duyusal, gerek akılla il­gili bütün karanlıkların zıddı ola­rak vicdanî basirette ortaya çıkan, afakî ve enfüsî tecelliyatın tümü­ne de nûr denilir. Nûr kelimesi sözlükte, Gü­neş, Ay, ateş gibi yoğun cisimlerin dışlarına taşan nitelik ve özellikler için kullanılır. Bu özelliklerin, bu durumun, şeref ve değerinin hissedilmesi, görünen şeylerin açık ve parlak olması itibariyledir. Nûr kelimesi, gören göz nuru olarak adlandırılıp "gözümün nu­ru", "filanın gözünün nuru zayıf­ladı", ayrıca kör için, "gözünün nurunu kaybetti" denilir. Buna göre insanın bir basarı bir de basi­reti vardır. Basar, ışığı ve renkleri algılayan dış gözdür. Basîret ise akıl yeteneğidir. Her iki idrak de idrakın ortaya çıkmasını gerekli kılar. Dolayısıyla bunun ikisi de nurdur. Nûr kelimesinin anlamı gör­meden çok akletmeye daha ya­kındır. Bununla birlikte aklın nur­ları da tümüyle kusursuz değil­dir. Gerçekten akıl ve basîret gö­zünde Kur'ân ayetleri basar gö­zünde güneş nuru gibidir. Güneş ışığına nûr denildiği gibi Kur'âna da nûr ismi verilir. [156] Nûr, on şekilde tefsir edilir: 1. İslâm dîni "Allah'ın nurunu (dinini) ağızlarıyla söndürmeyi irade ediyorlar. Allah ise nurunu (dînini) tamamlamaktan (muzaffer/üstün kıl­maktan) başkasını istemez." [157] "Allah dilediği kimseyi nuruna (dînine) hidâyet eder." [158] "Allah'ın nurunu ağızlarıyla söndürmeyi irade ediyorlar. Allah ise nurunu tamamlayacaktır." [159] 2. İmân "Kendisine, insanlar içinde onunla yürüyecek bir nûr (kendisiyle hidâyet bulacağı bir îmân) kıldığımız /yaptığımız kimse..." [160] "Sizin için kendisiyle yürüyeceğiniz bir nûr (hidâyet bulacağınız îmân) kılsın/yapsın..." [161] "Onları zulumâttan nura (küfürden îmâna) çıka­rır." [162] 3. Hudâ/hidâyet "Allah semaların ve arzın nurudur (hadisi, yol göstericisi/rehberidir). Nurunun (hidâyetinin (yolgöstermesinin /rehberliğinin) meseli..." [163] 4. Nebi "Nûr üstüne nurdur (nebi neslinden gelen nebi­dir.)" [164] 5. Gündüzün ışığı/aydınlığı "Zulumâtı/karanlıkları ve nuru (gündüzün ışığı­nı/aydınlığını) yapmıştır." [165] 6. Ayın ışığı /aydınlığı "İçlerinde qameri bir nûr (ayı, semadakiler ve yerdekilerin kendisi ile aydınlandığı bir ışık) kılmıştır/yapmıştır."[166] "Münîr bir qamer (yeryüzündekiler için aydın­lık/ışık saçan bir ay)..." [167] 7. Allah'ın Kıyamet Günü Sırat üzerinde mü'minlere vereceği ışık[168] "Sa'y edecek önlerinde onların nurları (Allah'ın mü'minlere Sırat üzerinde vereceği ışık)..." [169] "(Münafıklar Sırat üzerinde onlara diyecek ki): "Bize bakın da nurunuzdan iktibas edelim" (ışığını­zın aydınlığında yürüyelim)." [170] "Onların nurları (Allah'ın Sırat üzerinde mü'minlere vereceği hidâyet) sa'y edecek önlerinde..." [171] 8. Tevrat'taki helâl, haram, hükümler ve mev'ızeler "Şüphesiz Tevrat'ı Biz indirdik; onda bir hidâyet ve bir nûr (helâlin, haramın, emr ve nehyin beyanı -ki bu, karanlıktaki ışık mesabesindedir) vardır." [172] "De ki: "Musa'nın (insanlar için bir nûr ve hidâyet ol­mak üzere) getirdiği (karanlıkta ışık mesabe­sinde olan, helâl ve haramı, emr ve nehyi beyan eden) o kitabı (Tevrat'ı) [173] kim indirdi?" [174] "Andolsun ki Biz Mûsâ ve Harun'a vermiştik bir furkân, bir ziya [175] (ışık)..." [176] 9. Furkân/Kur'ân’daki helâl ve hara­mın beyanı "O halde Allah'a, O'nun Rasûlü'ne ve indirdiğimiz nu­ra (karanlıkta ışık mesabesinde olan; helâlin, haramın, emr ve nehyin beyan edildiği Kur'ân'a) îmân edin!" [177] "Ve o'nun beraberinde indirilen nura (Nebi'nin (s.a) beraberindekine: onda bulunan ve karanlıktaki ışık mesabesinde olan beyana) tâbi olanlar..." [178] 10. Mübarek ve yüce Rabbimizin nuru "Arz Rabbinin nuruyla aydınlanacak." [179]


16.02.2009 tarihinden beri 2944 defa okundu. Son takip: 18.11.2024 - 08:27