Nûr
Işığın gözümüze teması anında iç alemle dış dünyanın karşılaşmasında parlayan ve yayıldığı nesnelerin görüntüsünü ortaya çıkaran saf ve latif tecellisine "nûr" denir. Nûr[155], ışığın özel bir görüntüsü olması hasebiyle ışıktan farklı olsa da bazan ona karşılık olarak kullanılır. O halde nûr, güzel bir tecelli ayeti olan latif/ince bir ışık tecellisidir. Bu nedenle sürekli olarak övgü amacıyla kullanılır. Karanlığın karşıtı olan nûr, Râgıb'ın dediği gibi ışık kavramından daha kapsamlıdır. Işığa, ışığın kırılmasına, yansımasına nûr dendiği gibi, gerek duyusal, gerek akılla ilgili bütün karanlıkların zıddı olarak vicdanî basirette ortaya çıkan, afakî ve enfüsî tecelliyatın tümüne de nûr denilir. Nûr kelimesi sözlükte, Güneş, Ay, ateş gibi yoğun cisimlerin dışlarına taşan nitelik ve özellikler için kullanılır. Bu özelliklerin, bu durumun, şeref ve değerinin hissedilmesi, görünen şeylerin açık ve parlak olması itibariyledir. Nûr kelimesi, gören göz nuru olarak adlandırılıp "gözümün nuru", "filanın gözünün nuru zayıfladı", ayrıca kör için, "gözünün nurunu kaybetti" denilir. Buna göre insanın bir basarı bir de basireti vardır. Basar, ışığı ve renkleri algılayan dış gözdür. Basîret ise akıl yeteneğidir. Her iki idrak de idrakın ortaya çıkmasını gerekli kılar. Dolayısıyla bunun ikisi de nurdur. Nûr kelimesinin anlamı görmeden çok akletmeye daha yakındır. Bununla birlikte aklın nurları da tümüyle kusursuz değildir. Gerçekten akıl ve basîret gözünde Kur'ân ayetleri basar gözünde güneş nuru gibidir. Güneş ışığına nûr denildiği gibi Kur'âna da nûr ismi verilir. [156] Nûr, on şekilde tefsir edilir: 1. İslâm dîni "Allah'ın nurunu (dinini) ağızlarıyla söndürmeyi irade ediyorlar. Allah ise nurunu (dînini) tamamlamaktan (muzaffer/üstün kılmaktan) başkasını istemez." [157] "Allah dilediği kimseyi nuruna (dînine) hidâyet eder." [158] "Allah'ın nurunu ağızlarıyla söndürmeyi irade ediyorlar. Allah ise nurunu tamamlayacaktır." [159] 2. İmân "Kendisine, insanlar içinde onunla yürüyecek bir nûr (kendisiyle hidâyet bulacağı bir îmân) kıldığımız /yaptığımız kimse..." [160] "Sizin için kendisiyle yürüyeceğiniz bir nûr (hidâyet bulacağınız îmân) kılsın/yapsın..." [161] "Onları zulumâttan nura (küfürden îmâna) çıkarır." [162] 3. Hudâ/hidâyet "Allah semaların ve arzın nurudur (hadisi, yol göstericisi/rehberidir). Nurunun (hidâyetinin (yolgöstermesinin /rehberliğinin) meseli..." [163] 4. Nebi "Nûr üstüne nurdur (nebi neslinden gelen nebidir.)" [164] 5. Gündüzün ışığı/aydınlığı "Zulumâtı/karanlıkları ve nuru (gündüzün ışığını/aydınlığını) yapmıştır." [165] 6. Ayın ışığı /aydınlığı "İçlerinde qameri bir nûr (ayı, semadakiler ve yerdekilerin kendisi ile aydınlandığı bir ışık) kılmıştır/yapmıştır."[166] "Münîr bir qamer (yeryüzündekiler için aydınlık/ışık saçan bir ay)..." [167] 7. Allah'ın Kıyamet Günü Sırat üzerinde mü'minlere vereceği ışık[168] "Sa'y edecek önlerinde onların nurları (Allah'ın mü'minlere Sırat üzerinde vereceği ışık)..." [169] "(Münafıklar Sırat üzerinde onlara diyecek ki): "Bize bakın da nurunuzdan iktibas edelim" (ışığınızın aydınlığında yürüyelim)." [170] "Onların nurları (Allah'ın Sırat üzerinde mü'minlere vereceği hidâyet) sa'y edecek önlerinde..." [171] 8. Tevrat'taki helâl, haram, hükümler ve mev'ızeler "Şüphesiz Tevrat'ı Biz indirdik; onda bir hidâyet ve bir nûr (helâlin, haramın, emr ve nehyin beyanı -ki bu, karanlıktaki ışık mesabesindedir) vardır." [172] "De ki: "Musa'nın (insanlar için bir nûr ve hidâyet olmak üzere) getirdiği (karanlıkta ışık mesabesinde olan, helâl ve haramı, emr ve nehyi beyan eden) o kitabı (Tevrat'ı) [173] kim indirdi?" [174] "Andolsun ki Biz Mûsâ ve Harun'a vermiştik bir furkân, bir ziya [175] (ışık)..." [176] 9. Furkân/Kur'ân’daki helâl ve haramın beyanı "O halde Allah'a, O'nun Rasûlü'ne ve indirdiğimiz nura (karanlıkta ışık mesabesinde olan; helâlin, haramın, emr ve nehyin beyan edildiği Kur'ân'a) îmân edin!" [177] "Ve o'nun beraberinde indirilen nura (Nebi'nin (s.a) beraberindekine: onda bulunan ve karanlıktaki ışık mesabesinde olan beyana) tâbi olanlar..." [178] 10. Mübarek ve yüce Rabbimizin nuru "Arz Rabbinin nuruyla aydınlanacak." [179]
16.02.2009 tarihinden beri 2944 defa okundu. Son takip: 18.11.2024 - 08:27