Siyâbeke Fetahhir
"Siyâbeke fetahhir"[287] elbiseni temizle anlamındadır. "Siyâb", elbise, giysi demektir. Siyâb ve elbisenin temizliği bazen içindeki kişinin kendi temizliğinden, kişinin temizliği de esvabın temizliğinden kinaye olur. Nitekim "falanın eteği temizdir" derken, onun namusunun ve ahlâkının temiz olduğu anlaşılır. Gaylan İbni Seleme bir şiirinde; "Elhamdülillah ben ne facir elbisesi (esvâbü facir) giydim ne de bir özre ile maskelenirim" derken kendisinin ne fücur, ne de bir leke ile kirlenmediğini ve kirlenmeyeceğini anlatmak istemiştir. Aynı şekilde şair Antere de bîr şiirinde; "Uzun mızrakla siyahını parçaladım, kerim kişi, mızrağa namahrem değildir." Derken siyabı nefisten kinaye olarak kullanmıştır. İmrü'l-Kays da; "Eğer benim huyum sana fena geldiyse benim siyahımı kendi siyahından sıyırıver, kurtulursun." diyerek, siyabı kalp anlamında kullanmıştır. Şair Leyla ise, deveyi ve ona binenleri kastederek; "Ona hafif hafif bir takım esvablar attılar, şimdi onun deve kuşundan başka bir benzerini göremeyiz." diyerek, deve üzerindeki insanları önce esvaba daha so a da koşan deve kuşunun üzerindeki tüylere benzetmiştir. Bu beyitlerde ifade edildiği gibi "siyab"ın nefisten ve kalpten kinaye olarak kullanıldığını ifade eden müfessirler, Müddessir Sûresi'nin dördüncü ayetindeki bu ifadenin, "kendini ve kalbini günahtan, kötülükten uzak tut, kötü huy ve ahlâktan sakın, güzel ahlâkla ahlâklan" demek olduğunu ifade etmişlerdir. [288]
16.02.2009 tarihinden beri 3441 defa okundu. Son takip: 10.11.2024 - 04:33
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.