Besmele
Mushafta iki türlü besmele vardır. Birisi, sûre başlarında yazılan müstakil besmele, diğeri, Neml Sûresi'nin bir ayeti olan besmele. Sûre başlarındaki besmelenin, sûrenin bir parçası olup olmadığı konusunda ihtilaf vardır. Said İbni Cubeyr, Zühre ve Ata İbn-i Mübarek, besmelenin sûrenin bir parçası olduğunu söylemiştir. İmam Şafiî ve mezhebi de bu görüştedir. Bu nedenle Şafiî mezhebine uyanlar, namazlarda besmeleyi açıktan okurlar. Ve "en'amte aleyhim" ifadesi bir ayet olarak alınmaz. İmam Mâlik, Medine'deki uygulamayı esas alarak, ne Fatiha Sûresi'nin, ne de diğer sûrelerin başlarındaki besmeleleri, surelerin bir parçası olarak görmüştür. Namazda, besmelenin ne açıktan ne de gizli olarak okunmasını istedi. Hanefî mezhebine gelince; bu mezhebin en sahih görüşü şudur: Öncelikle sûrelerin başlarındaki besmele Kur'ân'dan bir ayettir. Ancak surelerin bir parçası değildir. Fatiha gibi her namazda okunması vacip değildir. Birinci kıraatte okunur diğerlerinde okunmaz. Besmele görünüşte "bism", "Allah", "er-rahmân" "er-rahîm" gibi dört kelimedir. Aslında yedi kelimedir. Çünkü, "bi ismin", "bi"si ile "er-rahmâni'r-rahîm"in harfi tarifleri de birer kelimedir. Arap lisanında harfi tarifler hiçbir zaman bağımsız bir kelime olarak kabul edilmedikleri halde "ba" hem kendisi bir kelimedir, hem de mütealliki mahfuzu (silinmiş) olan bir fiil ile failini de bildiren üç kelimedir. Burada kural, "bi ismi rabbeke" gibi vasıl hemzesi (ortada düşen elif) ile yazmaktır. Ancak bu besmeleye özgü olarak "bismillah" olarak okunduğu gibi, hemze düşürülerek yazılır. Bunun yerine "bi"nin başı uzatılır. Ta ilk dönemlerden beri bu bir hat kuralı olarak kabul görmüştür. Besmele görünüşte bir izafet tamlaması ile iki sıfat tamlaması ve başında bir ilgi edatının birleşmesinden meydana gelmiş bağımsız bir tam cümledir. Gerçekte ise, gayet kısa, öz ve açık anlamlı tam bir sözdür. Besmelede, fiilin, cümlenin sonuna bırakılmasıyla, Allah'ın isminin öne alınması, Allah'tan başka ilahların reddedilip, başlamayı yalnız Allah'ın ismine hasretmek içindir. Yani; "ne kendim, ne bir başkası, yani akla gelebilecek hiçbir isimle değil, yalnız Allah'ın ismi ile başlıyorum" demektir. Bu şekilde besmele bir de tevhid manasını içermektedir. Besmelenin, dilimize şu tercüme şekillerinden biri ile tercüme edilmesi gerekir. 1- Çok merhamet edici bir rahman olan Allah'ın ismi ile (lamiye) 2- Rahman rahîm olan Allah'ın ismi ile (lamiye) 3- Rahmân-ı rahîm olan Allah'ın ismi ile (beyaniye) 4- Rahman rahîm olan Allah namına/adına (beyaniye) 5- Rahman, rahîm, Allah'ın ismi ile 6- Rahman, rahim Allah ismi ile 7- Allah'ı rahman rahîm ismi ile 8- Allah'ı rahmani rahîmin ismi ile "Esirgeyici bağışlayıcı ta ı adıyla" gibi münker tercümelerle, metni tahrife özenmekten uzak durmaya mecburuz. [87]
16.02.2009 tarihinden beri 3394 defa okundu. Son takip: 21.11.2024 - 09:02
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.