Racîm-Recm
Racîm, yıldızlar ve ateş parçalarıyla taşlanmış manasınadır. Racîm, "recm"den faildir; taşıdığı anlama göre özne de olabilir, tümleç de. "Recm", taşlamak demektir, so a teşbihen katil anlamına gelir. Aynı zamanda iftira atma, azarlama, küfretme, haysiyete dokunan söz söyleme anlamı da vardır. Yani çirkin söz atmaktır. "Lenercümenneke" gibi sadece zannedip söylemek, bir delile dayanmadan konuşmaktır. Türkçe'de "atma" diye tabir edilir. "Recmen bi'1-ğayb" (gaybı taşlama) deyimi de buradan kaynaklanır. Atılan ve kendisi ile atılan her şeye isim olur. Nitekim "onları şeytanlara rücum yaptık" ayetinde, "rücum" mermi anlamındadır. Nihayet "recm", kovma ve lanetleme anlamına da gelir. Çünkü, tard olunan taşlanır. Bu nedenle, şeytan racîmdir, atar, indî hükümler verir, gaybı taşlar, iftira atar, yalan söyler. Racîm, şeytanın aslî sıfatıdır ve bütün şeytanları kapsar. İsti'aze'nin üçüncü kavramı olan racîm, taşlamak, lanet etmek, beddua etmek, küfretmek, zemmetmek, bilmediği şey hakkında konuşmak, şüphe etmek, gelecek hakkında tahminde bulunmak, tasavvur etmek manalarına gelmektedir. İsim olarak 'taş' demektir. Kur'an'daki manaları ise şunlardır: 1- Taşlayarak öldürmek: “Dediler ki: "Ey Nuh! Bu davadan vazgeçmezsen, iyi bil ki taşlanmışlardan olacaksın"[34] Bir canlıyı uzaklaştırmak veya öldürmek için atılan taş için de recm kavramı kullanılır. “Dediler ki: "Ey Şuayb! Söylediklerinin çoğunu anlamıyoruz ve içimizde seni cidden zayıf buluyoruz. Eğer kabilen olmasa, seni mutlaka taşlayarak öldürürüz. Sen bizden üstün değilsin."[35] Ayette geçen leracemnâke kelimesini bütün müfessirler, "taşlayarak öldürme" olarak manalandırmışlardır.[36] 2- Bilmeden fikir beyan etmek: Bir insan bilmediği ve uzmanı olmadığı bir konuda konuşana, "atıyorsun, saçmalıyorsun" denir. Kur'an'da da, bilmeden konuşanlar için recm kelimesi kullanılmaktadır: "Onlar üç kişidir; dördüncüleri köpekleridir" diyecekler; yine "Beş kişidir, altıncıları köpekleridir" diyecekler. Bilinmeyen hakkında tahmin yürütmektedirler."[37] Ayette geçen (recmen bi'1-gayb) ifadesi, taş atar gibi lafı ağızdan -bilmeden- atmak manasına gelmektedir. 3- Kötü söz söylemek: “(Babası, "Ey İbrahim!" dedi. "Sen benim ta ılarımdan yüz mü çeviriyorsun? Eğer vazgeçmezsen, sana kötü söz söylerim. Uzun bir zaman benden uzak dur").”[38] Kötü söz söylemek, taşla recmetmeye benzemektedir. Her kötü söz, bir taştır. Kötü söz, taştan daha yaralayıcı ve etkilidir. Taş başı yarar, bedeni yaralar; kötü söz gönlü yaralar. Birincisi geçici, ikincisi kalıcıdır. 4- Kendileriyle şeytanların taşlandığı yıldızlar: “Andolsun ki biz, en yakın olan göğü kandillerle donattık. Bunları şeytanlara atış taneleri yaptık ve onlara alevli ateş azabını hazırladık.”[39] Alev sütunu[40]; parlak ışık[41]; kandil.[42] Alev sütunu, parlak ışık ve kandil denen bu yıldızlar, gökyüzünde burçlar arası haberleşmenin düzenini bozan, araya girip hırsızlık yapan şeytanlar için recm kılınmıştır. Yüce Allah, o yıldızlarla, hırsız şeytanları taşlamaktadır. 5- Mezar taşı: İsfehânî, “recmetü” kavramını mezar taşları olarak manalandırmaktadır. Daha so a bu mana genişleyerek, mezarın tamamını ifade etmiştir. İsfehânî bu fikrini şu hadîse dayandırmaktadır. “Kabrimi taştan yapmayın.”[43]
16.02.2009 tarihinden beri 3482 defa okundu. Son takip: 21.11.2024 - 09:18
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.