Felak
Felâk, sabah demektir. Araplar, son derece açık olan bir konu için "Huve ubeyyene min feleqi’s-subh" derler. "Filq" Musibet ve hayret verici şey demektir. Bunun aslı, yarmak olup "bir şeyi yardım" mânâsına gelen "Felaqtu’ş-şey’e" sözünden alınmıştır. Yarılan her şey, ister hayvan, tane veya tohum olsun, felâktır. "Fâliqu’l-isbâh: Sabahı yaran"[27] âyetinde de bu mânâda kullanılmıştır. Zürrumme şöyle der: Nihayet, sabah aydınlığı onun yüzünden etrafa yayıldığında... Felak "şafak" vezninde, anlam sahası geniş olan bir kelimedir. En esaslı anlamı yarmak demektir. "Fıtrat" kelimesine benzer. Yarmak, birdenbire çatlatıp ayırmak veya pörtletmek demek olan "falk" masdarından, "maflûk" manasına sıfatı müşebbehe olduğundan, infilak ettirilmiş, çatlatılıp, yarılarak belirtilmiş demektir. İlk bakışta yarık, çatlak manasına "falk" kullanılır. Çoğuluna da "şukûk" gibi "fulûk" denilir. Mesela, ayağında yarık, çatlak var denecek yerde "fî riclihi falk ey şakk ve'l fulûk ey şukûk" deniliyor. Bu fark "ferc" kelimesi ile "ferec" kelimesi arasındaki farka benzer. Yani "falk" ile "felak" sade çatlağın, çatlayışın kendisinden ibaret değil, daha çok o çatlaktan neşet edip ortaya çıkacak neticenin sıfatı demek olur. Örneğin bir çekirdeği çatlatmak falk, çatlaması bir infilak, bir infitar, o çatlayış bir fıtrat, onda iki taraflı oluşan parça bir çatlak, bir falk, bir şakk'tır. O şakk'ın bir tarafı bir fılk'tır. O iki çatlağın arasından netice olarak patlayıp çıkan tomurcuk, yaprak, su, ışık, parıltı, açıklık veya herhangi bir mahluk "felak"tır. "Rabbi'l-felak" ifadesinden ortaya çıkan da budur. O felakın fâlıkı, yarıp yaratıcısı, ölüden diri, diriden ölü çıkarıcı, zulmeti yarıp sabahı açıcı... demektir.
16.02.2009 tarihinden beri 3161 defa okundu. Son takip: 21.11.2024 - 09:52
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.