Hevâ
Düştü demektir. Birşey aşağı düştüğünde "Hevâ" denilir. Geniş zamanı "Yehviy" dir. Hevâ: Nefsin şehvete meyli demektir. Keyf de denir. Hevâ; "yahvi" ikinci babdan masdarı "heyven, heveyânun, hüveyyen"dir ki, şahinin inişi gibi hızla süzülüp inmek ve düşmek veya yukarı fırlamak manalarına gelir. Yıldızların doğuşu da batışı da bir heveyân, yani ufka bir fırlayış yahut ufuktan bir iniş veya düşüş demektir. Bu madde rubai babdan "heviye", "yahve" diye kullanıldığında da mastarı "hevâ" gelir ki, nefsin isteklerine meyli, arzusuna düşkünlüğü ve sevdası anlamına gelir. Heva, nefsin kendiliğinden meylettiği arzusu, mücerred keyiftir. Nefsin şehvete meyli olarak da tabir olunur. Heva, ilme uygun olan ve olmayan diye ikiye ayrılır. İlme uygun heva, hakkın gözünde fıtrat gayesine uygun olan eğilimlerdir. Zira şehvetlerin yaratılışı boşuna değildir. İlmin zıddına olan zina gibi. Hevâ, beş şekilde tefsir edilir: 1. Nezele/inmek "İndiği (hevâ) dem o necm'e (Cebrail'in Nebi'ye indirdiği Kur'ân'a, Kuran’ın parça parça inen necmlerine /kısımlarına) [289] andolsunki..." [290] "Mu'tefikeyi de hâviyeye attı (ehvâ) (semaya yakın bir yere kadar yükseltmesinin arkasından Cebrail onu eliyle arza indirdi)." [291] 2. Helak olmak "Gazabım her kime gelip çatarsa hevâ (helak) olur." [292] 3. Canların çektiği, arzu ettiği şeyler "Nefsini hevâdan nehyedene (arzu ettiği isteklerden, şehvetlerden alıkoyana) gelince..." [293] "Nefislerin hevasına (arzularına)..." [294] "Hevâsına (arzu ve hevesine) tâbi olan (her ne arzu ederse onu yapan) kimse..." [295] "İlahını hevâsı edinen kimseyi gördün mü?" [296] 4. Bir şeyin, herhangi bir şeye dayanmaksızın iki şey arasında durması (havada olması) "Bakışları kendilerine dönmez ve gönülleri hevâdır (kâfirlerin kalbleri, göğüsleri ile gırtlakları arasında bulunacaktır. Gırtlaklarından dışarıya çıkmayacağı gibi, göğüslerine de dönmeyecektir -bununla, çekecekleri sıkıntının büyüklüğü ifade edilmektedir-)" [297] 5. Alıp gider (sürükler, savurur) "Yahut rüzgârın kendisini ücra bir yere savurduğu kimse gibi olur." [298]
16.02.2009 tarihinden beri 2826 defa okundu. Son takip: 18.11.2024 - 07:41
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.