Tertîl

Tertîl[179], bir şeyi güzel, tensik (bir düzen içinde) ve tertîb ile kusursuz olarak açık açık hakkını ifa ederek tebyin eyle­mektir/açıklamaktır. Aralarında çok değil biraz açıklık bulunmakla beraber gayet güzel bir nizamda görünen parlak ön dişleri, "sağre rettil" tabir eder­ler. Sözü tane tane, yavaş yavaş, mühlet ile ve güzel bir şekilde bir araya getirerek, beyan ile söyleme­ye de "terrili kelam" derler. Kur'ân'ın tertili de, böyle her harfinin, edasının, nazmının, ma­nasının hakkını doyura doyura vererek okunmasıdır. Kur'ân'ın tertil ve teganni ile okunması ise ancak, bir kelimenin, bir kelamın manasını ruha duyurmağa hiz­met etmesi itibariyledir. Salt nağ­me ve kuru bir teganni amaçlanmamaktadır. Teganni ancak bu şe­kilde ruhanî bir kıymet alabilir. Ehl-i fısk hep şehvanî mevzularla cismanî heyecan aradığı için, ma­nayı öldürerek, sadece kulağa hoş gelen kuru nağmelerle cismanî te­sir arar. Bu ise ruhanî şuuru terbi­ye değil, ifna eder. [180]


16.02.2009 tarihinden beri 2702 defa okundu. Son takip: 18.11.2024 - 08:16